Selasa, 25 September 2012

Kamus Makassar


ABJAD
Abdi                            = ata
abis [habis]                  = labbusu'
debu                            = alimbu'bu
abjad                            = hurupu'
acak                             = ta'siara'

acara                           = sua' suara'
ada                              = nia' | mengadakan = a'pa'nia' | adalah = iami | seadanya = iamonjo |
adat                             = ada'
adalah                          = iamintu
adzan                           = bang
adik                             = andi'
adil                              = adele'
adu                              = appasiba'ji | adu ayam = appabbate jangang
ahli                              = to/u panrita
air                                = je'ne' | air mata = je'ne' mata | air jeruk = je'ne' lemo | air
*kencing                       = je'ne' mea | air sembahyang = je'ne' sambayang |
ajak                              = akkiyo'
ajal                               = ajjala'
ajar                              = ajara' | mengajar = anggangajara' | ajaran = ajarrang |

*pengajar                     = pangngajara' | pengajaran = pappiajarrang/pangngajarakkang
*belajar                        = appilajara' | pelajaran = pappilajarrang

aneh                             =
akad                            = aka'
akal                              = akkala' | tidak masuk akal = tena antama ri akkala' | akal
pendek                        = bodo akkala' | mengakali = anngakali | mencari akal = a'boya
akkala'
akan                             = punna
akar                             = akara'
akherat                                    = ahera'


akhir                            = labbusu'/riboko |
akil baligh                    = balere'
akur                             = singai/sipakatau
akrab                           = sanna singaina/sipa'agadang
aku                              = nakke/inakke
alis                               = kannying
Allah                           = Alla ta Ala/Karaeng Alla ta Ala
Almarhum                   = Tumatea
Amal                           = Amala’
Aman                          = amang
Amat                           = sanna'
Ambruk                       = runtung
Ambil                          = alle | mengambil = angngalle | mengambilkan = angngalleang |
mengambil dari           = angngalle ri | pengambilan = pangngalleang
Anak                           = ana'
Anda                           = ikau (kasar) ikatte (halus)
Aneka                          = a'rupa-rupa
Angin                          = anging
Angkasa                      = rammang
Angus                          = ammutung
Angsur                        = ansuru'
anjing                          = kongkong
antar                            = antara'
antara                          = passingaleng
antero                          = kabusu'
apa                               = apa | ini apa = apanne | apa boleh buat = apa pode'/paleng
tida apa                       = tena angngapa | mengapa = angngapai |
Api                              = pepe' | korek api = colo' | gunung berapi = moncong pepe'
Apung                          = mawang
Asal                             = battu | berasal = battu ri
Asap                            = ambu
Asin                             = ce'lai
Asik                             = Sipa'
Asing                           = maraeng | orang asing = to maraeng
Atap                            = Tompo' | atap rumaha = tompo' balla
Atas                             = rateang | dari atas = battu rate | atasmu = irate nu | di atas = iratena | ke atas                                     = nai'
Atur                             = atoro' | mengatur = angngatoro' | aturan = atorrang | Teratur = ta'ataoro'
Awal                           = ri olo
Ayah                           = mangge
Ayam                          = jangang | ayam betina = jangang gana | ayam jantan = jangang pallaki | ayam muda                      = jangang rungka
Ayo                             = ambae (Mari/Kemari)




B

Babat                           = Tabbasa' | membabat = Attabbasa'
Baca                            = baca | membaca = ammaca | bacaan = bacang
Bacok                          = tette'| membacok = annette'
Badan                          = kale
Bagai                           = kammai | bagaikan = kammai tongi |bagaimana = antekamma | sebagaimana = kammaya
Bagi                             = bage | membagi = a'bage
Bagus                           = baji'/ga'ga
Bahagia                        = nyammang/annyammang | sudah bahagia hidupnya = annyamammi tallasa'na
Bahak                           = Ammakala'
Bahasa                          = basa | bahasa makassar = basa mangkasara'
Baik                              = baji'| orang baik = to baji' | baiknya = baji'na | memperbaiki = appakabajiki | ada baiknya | nia' baji'na
Bajak                           = pa'jeko | membajak = appa'jeko
Baju                              = Baju
Bakar                           = tunu | membakar = attunu | terbakar = akkanre | rumah terbakar = balla akkanre
Bakul                           = karanjeng
Balik                             = motere'/ammotere' |
Bambu                          = Bulo | bambu runcing = bulo cidu'
Ban                               = bang
Bandar                           = bandara'
Bandel                           = Bambala'
Bangau                           = kondo
Banget                           = Sanna'
Bangkit                          = ammenteng
Bangku                          = bangko
Bangsa                          = pa'rasangang
Bangun                          = menteng/mangung| bangun tidur = ammuriang | bangun rumah = ammangung balla
Banjir                            = A'ba
Bantal                           = pa'lungang
Banting                         = manting
Bantu                            = Ammali / ambali
Banyak                         = jai | orang banyak = tau jai | kebanyakan = jai dudu
Bapak                          = mangge | ibu bapak = anrong mangge
Barat                            = rinngang | Selatan = Wara'/warakkang | utara = timboro'/timborang | timur = kalau'
Bareng = siagang
Baring = tinro
Baris = barisi' | membaris = a'barrisi'
Baru = beru | orang baru = tau beru
Basah = basa
Batas = batasa'
Batik = bate'
Batuk                         = ta'roko
Bau                            = botto'
Bawa                         = ngerang | membawa = anngerang |membawa diri = anggerang kale | Membawakan = angngeranggang
Bawah                       = rawa | di bawah = irawa
Bawang                      = lasuna
Bayang                       = tau-tau
Bayao                        = Telur | Bayao Le'ba Pallu = Telur Rebus
Bayar                         = bayara'
Bebas                        = lappasa'
Bebek                        = kiti'
Becak                         = beca'/tigaroda
Becek                         = cammara'
Beda                          = maraeng
Bedak                        = ba'ra'
Bedil = ba'dili'
Beduk = ganrang
Begadang                = Bagadang
Begini = kammane
Begitu = kammanjo | Begitulah = begitumi
Belajar = pilajara'
Belakang = boko | di belakang = ri boko
Belalang = katimbang
Belang = ballang
Belanja = balanja
Belantara = romang
Beli = malli
Beliau = ri passingalinna
Belut = Londeng
Benak                        = pikkirang
Benang                      = bannang
Benar                        = annaba
Bengkak                   = akkambang
Benih                        = sessara'
Beranda                   = Palladang
Beras                       = Berasa
Berdiri                      = Menteng
Berguling                  = Anggulung
Bersin                      = Purassingang
Burung                     =JangangJangang



C

Cabai = Lada
Cabik = Kakka' | Menyabik = Anngakka'
Cabul = Lale
Cabut = Kakka' | Menyabik = Anngakka'
Cacing = Gallang gallang
Cahaya = Singara'
Cair = Je'ne
Cakap = Gammra'
Cakrawala = Langi'
Campur = campurang
Canda = Kakalakara'
Cangkir = Cangkiri'
Cangkul = Bingkung
Cantik = Ga'ga
Capai = Dodong
Caping = Saraung
Capung = Bereng-Bereng
Cari = Boya | Mencari = A'boya
Cat = Ce'
Catat = Tulisi' | Mencatat = Annulisi'
Cedera = Loko'
Cekcok = A'besere'
Celah = Salassara'
Celana = Saluara'
Cemburu = Kodi cini'
Cengeng = Ngenge
Cengkeh = Cingki
Cepat = Inta'
Ceper = Bodo
Cerah = Singara ' Allo | Bambang Allo
Cerdas = Cara'de'
Cerewet = Calleda'
Cerita = Carita
Cermin = Carammeng
Cilik = Caddi
Cipta = Pare' | Ciptaan = Parekang
Cium = Bau | Mencium = A'bau
Cocok = Iya Tauwwa/Iyo Tauwwa/Annaba/
Coklat = Sikolat
Comot = Akka'
Congkak = Tampo
Cubit = Kabbi'
Cuci = Bissa | Mencuci Tangan = Abbissa Lima | Mencuci Celana | Saluara'
Cukai = Ballo limung
Cukur = Cukkuru' | Tukang Cukur = Pacukkuru'
Cuma = Ji | Cuma Dua = Dua ji
Curi = Lukka' | Mencuri = A'lukka' | Pencuri = Palukka'
cipok  = cippo'
cangkir = cangkiri
capung = bereng2
cicak = cacca'
cuci = sassa
cepat = inta'
cemas = lussa'
Cermai = caramele'

D

Daerah = Sambori/Pa'rasangang
Dagang = Balu'/A'balu' (Berdagang), Balukang (dagangan)
Dahaga = A'mara kallong
Dahi = Ubung-ubung
Dahulu = Riolo
Dalam = Lalang, Lantang (Kedalaman)
Damai = Sannang
Damba = Ero'
Dan = Siagang
Daun= Leko'
Dandan = A'mode
Dangkal = Esa'
Dapta = Gappa
Dapur = Pappalluang
Darah = Cera'
Darat = Butta
Dari = Assala', Battu
Datang = Battu
Datar = Lappara'
Debar = Dumba'
Dekat = Ammani
Delman = Bendi
Demam = Bangbang
Demikian + Kammanjo
Dengan = Siagang
Dengar = Lanngere', Allangere' (mendengar), Pilanggeri (Dengarkan)
Dengkul = Kulantu'
Dengkur = A'moro'
Dengung = Dangngung
Denyut = Dumba'
Dengan = Siagang
Depan = Riolo
Deras = Sarro, Bosi sarro (hujan Deras)
Derita = Pacce
Desak = Siappi'
Dewa = Barata
Dialog = Sipabbicara
Diam = Sannang
Dinding = Rinring
Dingin = Dinging
Dinihari = Bari'basa'
Diri = Kale, Ammenteng (berdiri), Sikale-kale (sendiri), Appaenteng (mendirikan)
Djarum Black = Kaluru' Djarum Le'leng
Djarum Black Menthol = Kaluru' Djarum Le'leng  Dinging
Djarum Black Slimz = Kaluru' Djarum Le'leng  Ca'di
Djarum Black Slimznation = Pa'rappungang Djarum Slimz
Djarum Black Motodify = Pa'rappungang Nangaiya Anggammarri Dongkokangna
Dokter = Dottoro'
Dosa = Dosa
Duduk = Mempo
Duel = Sibajji
Duga = A'bata-bata
Dunia = Lino
Duri = Katinting
Dusta = Balle, A'balle-balle (berdusta)
dahak = karra'
du2k = mempo
diam = sannang
datang , dari = battu
durian = duriang
dompet = dompe
dua = rua
Durhaka= Doraka

E

Edan = Pongoro'
Efisien = Tassike'de'
Egois = Tinggi Ero'
Ejek = Appa'lila
Ekor = Inkong
Elak = Lecceng, A'lecceng (mengelak)
Elok = Ga'ga
Elus = Puru'-puru'su, purusu'
Emak = Anrrong, Amma'
Emas = Bulaeng
Emosi = Larro, Pa'larroang (emosional)
Empat = Appa'
Empedu = Pai' (juga digunakan untuk kata 'Pahit)
Enak = Assi'pa'
Encer = encere'
Endap, Mengendap = A'dakka-dakka
Endus, Mengendus = Anngara', Kongkong Anngara (Anjing Mengendus), Anngara' Taipa (Mencium Bau Mangga)
Enggan = Malasa', Battala' Jappa/battala' ero'
Engkau = Ikau (Kasar), Ikatte (Halus)
Enteng = Lomo-lomo
Era = Wattu
Esa = Se're
Esok = Ammuko
ekor = engkong
ember = embere
enam = annang
egois = tantang


F
firasat = pa'mai




G

Gadai = Ta'ggala (dalam pengertian barang gadaian) karena Ta'gala juga berarti Pegang
Gagah/Ganteng = Ga'ga/Gammara'
Gali = Kekkese | Galian = Kekkesang | Menggali = A'kkekese
Gantung = Pasai' | Menggantung = Appasai' (dipakai untuk benda/barang)
Garam = Ce'la
Gatal = Katala'
Gawang = Pakkiperang | Penjaga Gawang = Kippere'
Gemuk = Co'mo'/Battala'
Gemuk/Grease = Gommo'
Gencar = Sarring
Geli = Gele'-Gele'/Kaleme' (bahasa Konjo/Selayar)
Genderang = Ganrang
Geser = Palette' (dipakai juga untuk kata pindah)
Gila = Pongoro'
Gelang = Ponto | Pergelangan = Pappontoang
Gemar = Ngai/Angngai
Gogos = go2so, Beras Ketan dibungkus Daun Pisang lalu dibakar
Gombal = Odo'/Ngodo' (dikapai juga untuk kata Intip)
Goreng = Sanggara' | Menggoreng = Annyanggara'
Gosong/Hangus = Mutung/Ammutung
Gua = Liang
Gugur/Jatuh = Tu'guru/Dappe'/Nanggala'
Gula = Golla | Gula Pasir = Golla Kassi' | Gula Merah = Golla Eja
Gunting = Goncing/Gonting | Menggunting = Anggoncing
Guntur/Petir = Gunturu'/Latte
Gunung = Bulu'/Bonto (bahasa Konjo/Selayar)
Gusar = Gangrakang/Bata-Bata







H

Harus=
Haus= Rere'
Halal= Hallala'
Haram = Harang
Harum = Bau'
Hamil =Tianang
Hati = ate
Haji = ajji
Heran = Lannasa'
Hewan =
Hujan = Bosi
Hantam = Ba'ji/ Keso' / Amba' / Tunrung
Hasil = Hasele'
Handuk = Handuk
Hijau = Moncongbulo
Hitam = Le'leng
Hias (berhias) = Mode
Hisap = iso' +ngiso'
Hebat = Palla'




I

Izin = Pala' Kana (Minta Izin)
Ingin = Ero'
Indah = Ga'ga/ Gammara'
Ilmu = Pangngissengang
Ibu = Amma', Male',
Ikan = Juku'
Iris = Soso
Iman = Tappa'
Ikut = Minawang
Ingus = Urusu'
Ipar =




J
Jual = balu ] Penjual = pamalu' ] Menjual = a'balu
Jengkel = Ballisi' ] Menjengkelkan = Paka balli'2 si'
Jauh = bella
Jam = Jang, tette' (pukul ???)
Jarum = Jarung
Jagung = biralle
Jenggot = Janggo'
Jorok = rantasa'
Jongkok = Cengke
Jera = Jarra
Jangan = Teako (jangan!!!)
Jagung = Biralle
Jemur = Aloi
Jambret ,Perampok = Palukka'
Judi = Botoro'



K
Kira-kira / mungkin = kutaeng
Kuda = jarang
Kipas = pakkape'
Kupas / mengupas = a'bi'bi
Kentang = lame2
Kodok = tumpang
Kasur = kasoro'
Keranjang = karangjeng
KNALPOT = KANDANG LAPPO'
Kuku = kanuku
Kelepa = kaluku
Kepala = Ulu'
Kecut = kacci
Kentut = tarattu'
Kumis = bulu sumi'
Kaki = bangkeng ]
Kursi = kadera
Kerupuk = karoppo'
Kusta = kandala'
kotor = Ra'masa
Kantor = kantoro
kambing = bembe ]  kambing betina = bembe gana ] bembe laki
kerbau = tedong
kasihan = kamaseang


L

Lampu = Lampu
Lama = Sallo
Lari = Lari
Lomba = Lumba | Berlomba = Pa'lumba
Lebah = bampo
Luka = bokka'
Lompat =Lumpa'
Lalat = Katingngalo
Lewat = Lalo
Lidah = Lila
Longsor = Lammasa'
Lebat = Coppong
Liar = Liara'
Lombok = Lada. +lada ca'di/Lompo (Lombok kecil/besar)

M

Malam = Bangngi
Mancing = mekang
Mau = ero'
Meminta = a'pala'
Menantu = mintung
Mobil = oto' ] mobil mobilan = oto oto
Motor = Montor
Makan = Nganre
Minum = Nginung
Mati = Mate
Miskin = Kasi asi
Muka = Rupa +dallekang(didepan)
Masak = Pallu, +Ti'no

N
Nama = areng
Nomor = nomoro'
Nikah = Buntting, Nikka
Nasi = Kanre




O
Orang = tau





P

Pagi = Bari'basa' | Pagi-pagi = bari'-bari'basa'
Pelit = cakka'
Petir = kila'
piring = panne
putih = kebo'
panci = uring
pantat = paja
pusar = pocci'
padi = ase
pahit = pai'
pintu = pakke'bu'
parang = berang
pasang = tannang
pisang = unti
pekat = pakka
pingsan = pinsang
pagar = kalli'
pedis = passe
pas = sitaba
pasti / jelas = nassa
pahat = kattang
perahu = biseang / lepa-lepa
pancing = pekang ] memancing = ammekang
Pensil = Potolo'




Q






R

Rokok = Kaluru'
rusak = panra'
rusa = jonga
rumput = ruku2
rumah = balla'
rempa2 / bumbu= rampa2
rambut = u'




S

Sepi / sunyi= sammi'
Sedikit = Sika'de'
Sedikit Sekali = Sikadde' Dudu
Suka-suak gue dong = Ero'-ero'ku
Sumur = Bungung
Satu = se're
Sepatu = Sapatu
Sepeda = sapeda
Supir = Sopir
Siapa = nai
Sendok = si'ru / sondo'
Senang = sannang
sendirian = kale2
stip/ penghapus = hong




T
Tumpul = pokkolo'
tangan = limang
tidur = tinro
tersandung = tatto'ro
tebak = tappu ] putus = tappu'
turun = naung




U

Uang = doe
Ular = ulara'
Udang = dowang
ubi = lame ] ubi jalar = lame lamba'
Ulat = olo' olo'
Usil = ja'dala' / bambala'





V






W
Wajan = pammaja'
Waktu = wattu





X






Y






Z








ANGKA

0 = Nolo'/Kosong/Lobbang

1 = Se're
2 = Rua
3 = Tallu
4 = Appa'
5 = Lima
6 = Annang
7 = Tuju
8 = Sagantuju/Sangantuju
9 = Salapang
10 = Sampulo

11 = Sampulos Se're
12 = Sampulong Rua
13 = Sampulong Tallu
14 = Sampulong Ngappa
15 = Sampulong Lima
16 = Sampulong Ngannang
17 = Sampulong Tuju
18 = Sampulos Sagantuju/Sampulong Sangantuju
19 = Sampulong Salapang

20 = Ruampulo
21 = Ruampulos Se're
2......... (perhatikan frase di atas, mirip pada hitungan sepuluh hingga dua puluh)

100 = Sibilangngang
101 = Sibilangngang Asse're
102 = Sibilangngang Anrua

1000 = Sisabbu
1001 = Sisabbu Asse're
1002 = Sisabbu Anrua

2001 = Ruassabbu Asse're

2012 = Ruassabbus Sampulo Anrua (jangan percaya kiamat palsu)

17 komentar:

  1. Sangat membantu, tolong di kembangkan

    BalasHapus
  2. Atap rumah = Pattongko'balla'
    Gua = Leang

    BalasHapus
  3. KUPAS = ANNYORO'
    Kupas mangga = annyoro' taipa

    BalasHapus
  4. "Amba Buta Buta" apa artinya Daeng

    #Mtop surua

    BalasHapus
  5. Tidek maraeng ateng ku ngarrang battu na di bangi sampe si kodi tidek maraeng ya allah nakke gele mo tahangang alle mo nakke inni ri pangkuang mu,, tolong artikan

    BalasHapus

Pages - Menu

Popular Posts

Pengikut